Η Τέχνη αποτελεί έναν συνδετικό κρίκο κατανόησης της ιστορίας λαών και κρατών και αυτό, μετά από δική της μελέτη, το γνωρίζει καλά η Σταυρούλα Μαυρογένη, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας...
Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να καταγράψει τις συνιστώσες της ελληνικής παρουσίας στον χώρο της Άνω Μακεδονίας (νότια Σερβία), σε μια χρονική περίοδο (1919-1930) που αφενός συμπίπτει με τη σερβική-γιουγκοσλαβική κυριαρχία (με την παρένθεση της ενιαύσιας γερμανοβουλγαρικής κατοχής στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου), αφετέρου υπολανθάνει της ιστορικής γραφίδας...
Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας συνέβη σε μια κρίσιμη περίοδο και για τις άλλες βαλκανικές χώρες, οι οποίες διένυαν τα πρώτα χρόνια μιας μεταβατικής περιόδου από το σύστημα της κατευθυνόμενης οικονομίας στο σύστημα της αποκαλούμενης ελεύθερης οικονομίας και ως εκ τούτου ο αντίκτυπος σε αυτές από τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη Γιουγκοσλαβία ήταν άμεσος και επέδρασε ιδιαίτερα αρνητικά στις προσπάθειες οικονομικής ανάπτυξής τους...