Ποιός είναι ο λόγος να ασχοληθεί κάποιος με την καταγραφή των ιστορικών γεγονότων σχετικά με την περιοχή του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας και ιδιαίτερα με το χωριό των Χαλκιοπούλων; Ως μια πρώτη απάντηση που θα μπορούσε να δοθεί, είναι η αποτύπωση της τοπικής ιστορίας του χωριού για μια περίοδο ιδιαίτερα ταραγμένη, κατά την οποία συνέβησαν σημαντικά γεγονότα με αυτό ως επίκεντρο. Αποτέλεσε την έδρα του ισχυρότατου αρχηγείου Βάλτου του ΕΔΕΣ, πρωτοστατώντας στην αντίσταση στην κατεχόμενη Ελλάδα. Πέρα όμως από την εξιστόρηση κάποιων συμβάντων, που αφορούν αποκλειστικά την τοπική ιστορία, αναδεικνύονται από την παράθεση των γραπτών και προφορικών μαρτυριών ευρύτερα συμπεράσματα. Αυτά αφορούν αφενός στη γενικότερη φυσιογνωμία του αντάρτικου κινήματος του ΕΔΕΣ (Εθνικός Δημοκρατικός Εθνικός Σύνδεσμος), που κυριάρχησε κυρίως στη δυτική Ελλάδα την περίοδο 1942-45 και αφετέρου στα ενδιαφέροντα στοιχεία που προκύπτουν, όσον αφορά στη συμπεριφορά των τοπικών πληθυσμών, οι οποίοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις περίπλοκες συνθήκες, που προκλήθηκαν εξαιτίας της ιστορικής αναγκαιότητας. Το χωριό των Χαλκιοπούλων αποτέλεσε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μαζικής ένταξης του πληθυσμού στον ΕΔΕΣ [...] Δευτερευόντως, μία πολύ σημαντική παράμετρος είναι η καταγραφή της διαχρονικής, νεότερης ιστορίας του τόπου, που αποτέλεσε τον πυρήνα μιας ανυπότακτης παράδοσης, εχθρικής στην παρουσία αλλότριων στοιχείων στο έδαφός του. […] Η παράθεση των γεγονότων, λειτουργεί ως έναυσμα για τη δημιουργία μιας συνεκτικής ιστορικής αφήγησης, καθώς συμπεριφορές και δράσεις, όπως η δυναμική προάσπιση της τοπικής ελευθερίας σε συνδυασμό με την τυφλή υπακοή σε έναν στρατιωτικό ηγέτη, επαναλαμβάνονται πιστά στη διάρκεια των χρόνων. Οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές άλλωστε του Εδεσίτικου αντάρτικου στην περιοχή, κάνουν λόγο για το ηρωϊκό κλεφταρματολίτικο παρελθόν του Βάλτου, που αποτελεί την πυξίδα των προσπαθειών τους.