Κανένας άλλος θεσμός της ελληνικής πολιτείας δεν έχει συνδεθεί ιστορικά με ένα πρόσωπο όσο το Συμβούλιο Επικράτειας με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η σύνδεση αυτή δεν είναι τυχαία ή συγκυριακή: η διακυβέρνησή του δεν συνέπεσε απλώς με την ίδρυση του δικαστηρίου αυτού, αλλά ο ίδιος την ενέταξε στον μακρόπνοο συνταγματικό και νομοθετικό του σχεδίασμά, την επέβαλε με προσωπική και άμεση παρέμβαση κατανικώντας αντιδράσεις και αντιξοότητες, και την ύμνησε, σε κάθε ευκαιρία, ως το σημαντικότερο έργο της κυβέρνησής του κατά την επίμαχη κοινοβουλευτική περίοδο, ενώ αποφασιστική υπήρξε η συμβολή του στη διαμόρφωση της συγκεκριμένης φυσιογνωμίας του θεσμού. Ο σχεδιασμός αυτός θα μπορούσε να συνοψισθεί στην κατοχύρωση του κράτους δικαίου ως θεμελιώδους έκφανσης του αστικού κράτους. Ο πολίτης, όχι μόνο ως οικονομική μονάδα, αλλά και σε κάθε άλλη κοινωνική του δραστηριότητα, πρέπει να περιβάλλεται από ασφάλεια δικαίου και θεσμούς αποτελεσματικής επιβολής του νόμου, υπό όρους ισότητας ακόμη και απέναντι στο κράτος-αντίδικο. Ευθύς εξαρχής, ήδη δηλαδή από την Κρητική Πολιτεία, ο Ελευθέριος Βενιζέλος αντιμετώπιζε τη δικαιοσύνη ως κινητήρια δύναμη για την εδραίωση των ατομικών δικαιωμάτων.