Το συλλογικό έργο που παρουσιάζεται στο βιβλίο αυτό αποτελεί προϊόν μακρόχρονης και πολυεπιστημονικής έρευνας στη Θηρασία, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Διαχρονικοί νησιωτικοί πολιτισμοί: η περίπτωση της Θηρασίας». Είναι ο τέταρτος τόμος της σειράς, γεγονός που καθρεφτίζει το πλούσιο και ποικίλο έργο που επιτελέστηκε. Στη Θηρασία ο χρόνος σταμάτησε τη δεκαετία του 1950. Ολόκληροι οικισμοί, όπως η Αγριλιά, εγκαταλείφθηκαν αφήνοντας πίσω ταλαιπωρημένους από τη φθορά του χρόνου μάρτυρες μιας ζωής δύσκολης, άμεσα εξαρτημένης από τα φυσικά χαρακτηριστικά του τόπου. Τα δέκα άρθρα του τόμου και το πλούσιο οπτικό υλικό που τα συνοδεύει, προϊόν πρωτογενούς επιτόπιας καταγραφής, καλύπτουν πτυχές του παραδοσιακού βίου και των αποτυπωμάτων του στο ανθρωπογενές περιβάλλον, από την κλίμακα των οικιστικών συνόλων και της αρχιτεκτονικής της υπαίθρου (πεζούλες, ξερολιθιές, διαχείριση των υδάτων), έως την τυπολογία, την οικοδομική τεχνολογία και την παθολογία των υπόσκαφων κτισμάτων. Οι στενές συγγένειες της μικρής Θηρασίας με τη μεγάλη Θήρα είναι πρόδηλες. Τα οφέλη της έρευνας, επομένως, επεκτείνονται και στη Θήρα, όπου η εικόνα των παραδοσιακών οικισμών και ο τρόπος δόμησης των λαϊκών κτισμάτων έχουν αλλοιωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.