Όλες οι στιγμές της ζωής μας, συνειδητές και ασυνείδητες, αποτελούν το περιεχόμενο της συνείδησής μας. Τα όνειρά μας, όσα κυρίως εκδηλώθηκαν ως εφιάλτες, οι επιθυμίες μας, όλα όσα μάς έδωσαν χαρά ή λύπη, είναι δεμένα με τους χώρους και τους χρόνους της αναστροφής μας. Αλλά καθώς προχωρεί η ζωή και το άτομο ατενίζει την πύλη εξόδου, η φαντασία υποχωρεί και κάποτε ατονεί πλήρως, ενώ μεγεθύνεται η μνήμη και πλουτίζει τις στιγμές της ζωής με αναμνήσεις. Κάθε άνθρωπος θέλει να ζήσει, όσο γίνεται. Και ασφαλώς οι αναμνήσεις αναφέρονται στο παρελθόν, αλλά όντας σε μεγάλη ηλικία τού χρησιμεύουν ως μαρτυρίες υπεράσπισής του μπροστά στο δικαστήριο, που ίσως το αναμένει. Δεν είναι φλύαροι όσοι άνθρωποι διηγούνται, ίσως επανειλημμένα, φρικτές στιγμές του παρελθόντος των. Ίσως να θέλουν με τις διηγήσεις τους αυτές να προετοιμαστούν για τη μεγάλη κρίση, που ενδεχομένως θα γίνει στα εσώψυχά τους. Και με την αίσια έκβαση κάποιων περιπετειών τους, όταν δικαιώνονται από την υπεράσπιση, που παρέχει η αισιοδοξία της ανάμνησής των, παίρνουν θάρρος και καλές ελπίδες. Καλό είναι να ακούν οι άλλοι, οι νεότεροι τέτοιες αναμνήσεις, ιδιαίτερα σε καιρούς παγκυριαρχίας του φόβου, όπως είναι και ο δικός μας.